Description
Ο Ελληνικός χώρος περιλαμβάνει τις γεωγραφικές εκείνες περιοχές που, κατά την κοινή και αποδεκτή ιστορική αντίληψη, υπήρξαν ανέκαθεν Ελληνικές και θεωρούνται σαν υπαγόμενες στη γεωγραφική ενότητα της Ελλάδος, ανεξάρτητα του αν κατά καιρούς αποτέλεσαν, λόγω κατακτήσεως, τμήματα και επαρχίες ξένων κρατών. Αντίθετα, περιοχές που κατακτήθηκαν ή αποικήθηκαν και, για μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προσαρτήθηκαν στα διάφορα ελληνικά κράτη που δημιουργήθηκαν στην ιστορία, ή διετέλεσαν υπό κάποια Ελληνική πολιτική ή πολιτιστική επιρροή, αλλά που πράγματι ήταν ξένες προς την γενικά παραδεκτή έννοια του Ελληνικού Χώρου, δεν θεωρούνται ότι ανήκουν σ’ αυτόν. Έτσι, στα πλαίσια αυτής της μελέτης, εξετάζεται η χαρτογράφηση του ηπειρωτικού κορμού της κυρίως Ελλάδος, μαζί με το τμήμα που σήμερα ονομάζεται Ευρωπαϊκή Τουρκία ή Ανατολική Θράκη, των νησιών του Αρχιπελάγους ή Αιγαίου Πελάγους, των Επτανήσων, της Κρήτης, της Κύπρου και των δυτικών ακτών της Μικρασίας, αλλ’ όχι των περιοχών της νοτίου Ιταλίας – της Μεγάλης Ελλάδος της Αρχαιότητος – των μεσοανατολικών και βορειοαφρικανικών αλεξανδρινών επαρχιών και των ανατολικών και βορείων θεμάτων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Σε ό,τι αφορά τα χρονικά πλαίσια, η εξέταση της έντυπης χαρτογραφήσεως των Ελληνικών περιοχών περιορίζεται σε μια περίοδο 3,5 περίπου αιώνων, δηλαδή από τον πρώτο έντυπο χάρτη της Ελλάδος που περιλαμβάνεται στην έκδοση της Γεωγραφίας του Πτολεμαίου στη Βολωνία το 1477, μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα. Η έντυπη χαρτογραφική παραγωγή αυτής της περιόδου παρουσιάζει, ίσως, το μεγαλύτερο, από ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας ενδιαφέρον, χωρίς βέβαια μ’ αυτό να παραγνωρίζεται η αξία της μετά το 1800 χαρτογραφίας.
– Χρ. Ζαχαράκης
